Ηθοποιοί και δούλοι, ίσα γενήκαμε ούλοι;

«Stop killing culture in Greece! Όχι τσεκούρι στον πολιτισμό! Όχι στην υποβάθμιση των σπουδών!» Η επίθεση στην τέχνη είναι επίθεση στην ελευθερία!» Όλοι και όλες ακούσαμε τα συνθήματά του κινήματος «των καλλιτεχνών», είδαμε φωτογραφίες και πατήσαμε κλικ στα βιντεάκια του, βρεθήκαμε μπροστά σε μια συζήτηση που όλοι οι παρευρισκόμενοι συμφωνούσαν για το «αυτονόητο» δίκιο του κινήματος.

Τι δεν κάναμε;

Για άλλη μια φορά κανείς και καμιά μας δεν διάβασε το περί ου ο λόγος κατάπτυστο προεδρικό διάταγμα. Στο περιοδικό Antifa όμως έχουμε ένα κουσούρι. Μας έχει μείνει από τότε που διαβάσαμε ένα άλλο κρυπτικό και βαρετό κείμενο. Το κείμενο του δημοψηφίσματος του 2015. Ε, όταν το διαβάσαμε κι ανακαλύψαμε ότι το μισό επαναστατικό κίνημα ένιωθε το καθήκον να πει «όχι» στην φορολόγηση των εφοπλιστών, στη φορολόγηση της φαρμακοβιομηχανίας και στη μείωση των στρατιωτικών δαπανών και το άλλο μισό έλεγε επίσης «όχι» δίχως να έχει ιδέα σε τι έλεγε «όχι»… ε, κάπως μας συγκλόνισε το πράγμα.^[1]Για τα τότε συγκλονισμένα/συγκλονιστικά μας συμπεράσματα δείτε το «Έθνη κράτη, καπιταλιστική κρίση, … Continue reading Τώρα λοιπόν που το κίνημα άρχισε ήδη να ξεχνιέται, το περιοδικό Antifa, πιστό λοιπόν στο ιστορικό του χρέος, έκανε τον κόπο να πάει για άλλη μια φορά σε μέρη απάτητα από οποιονδήποτε άλλον αντιεξουσιαστή… και να διαβάσει… μπρ… το κείμενο με τον πιασάρικο τίτλο Π.Δ. 85/2022 – ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022.^[2]Βρίσκεται εύκολο ολόκληρο με μια αναζήτηση στο γκουγκλ. https://www.e-nomothesia.gr/kat-demosia-dioikese/pd-85-2022.html

Τι λέει λοιπόν αυτό το προεδρικό διάταγμα;

«Σκοπός του παρόντος διατάγματος είναι η ενιαία ρύθμιση του ζητήματος του προσοντολογίου και κλαδολογίου των φορέων του Δημοσίου Τομέα. […] για θέσεις διοικητικού και οικονομικού του Δημοσίου».

Με άλλα λόγια το κατάπτυστο διάταγμα είναι η λίστα με τις προϋποθέσεις για την πρόσληψη και την αμοιβή νέων υπαλλήλων (οι παλιοί εξαιρούνται) σε θέσεις διοικητικών υπαλλήλων στο Δημόσιο. Το συγκεκριμένο διάταγμα δεν έχει στο κέντρο τους καλλιτέχνες· αφορά συνολικά 680 ειδικότητες. Πώς αφορά λοιπόν τους καλλιτέχνες; Δεν τους αφορά όλους, ούτε καν τους περισσότερους: αφορά μόνον αυτούς που θα εργαστούν στο Δημόσιο και μάλιστα όχι με την «καλλιτεχνική τους ιδιότητα», όχι ως ηθοποιοί, ως ζωγράφοι, ως χορευτές, κλπ, αλλά ως διοικητικοί υπάλληλοι, ας πούμε υπάλληλοι γραφείου, εφοριακοί ή βύσματα σε κάποιο υπουργείο.

Και πού είναι το πρόβλημα; Το πρόβλημα είναι πως το διάταγμα τους χαρακτηρίζει ΔΕ, δηλαδή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Τι σημαίνει αυτό; Το ελληνικό δημόσιο κατατάσσει τους υπαλλήλους του σε τέσσερις κατηγορίες ανάλογα με τα πτυχία τους. Οι κατηγορίες αυτές ορίζουν και το μισθό με τον οποίο προσλαμβάνονται στο δημόσιο και είναι: Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης (ΥΕ) – 780 ευρώ, Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΔΕ) -858 ευρώ, Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΤΕ) – 1037 ευρώ, Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΠΕ) – 1.092 ευρώ.

Ως το 2003 ο σημερινός «Κλάδος Καλλιτεχνικών Επαγγελμάτων» εντασσόταν στην ομπρέλα της Τεχνικής Εκπαίδευσης. Όμως από τη στιγμή που η ανώτερη εκπαίδευση καταργήθηκε και τα ΤΕΙ έγιναν από Ανώτερες αναγνωρίστηκαν ως 4ετείς Ανώτατες Σχολές, οι απόφοιτοι ΤΕΙ αναβαθμίστηκαν (γι’ αυτό και ο πρώτος τους μισθός είναι τόσο κοντά στον μισθό των αποφοίτων ΑΕΙ) κι όλοι οι υπόλοιποι τίτλοι μεταλυκειακής εκπαίδευσης υποβαθμίστηκαν.

Οι καλλιτέχνες λοιπόν έχουν πάψει να θεωρούνται ΤΕ από το μακρινό 2003 (με την εξαίρεση φυσικά των αποφοίτων των Ανωτάτων Σχολών Καλών Τεχνών, οι οποίοι θεωρούνται κανονικότατα ΠΕ). Ήδη από τότε σε διοικητικά πόστα στο δημόσιο αμείβονται το ίδιο με τους αποφοίτους λυκείου. Το πρόσφατο προεδρικό διάταγμα στην πραγματικότητα δεν αλλάζει τίποτα ως προς την αμοιβή των καλλιτεχνών, ούτε γενικώς, ούτε καν όσων προσλαμβάνονται ως βύσματα σε υπουργείο. Ο υπουργός επικρατείας Άκης Σκέρτσος σχολιάζοντας το επίμαχο διάταγμα είπε:

Αυτό που λέει το Π.Δ. είναι ότι οποιοσδήποτε απόφοιτος μεταλυκειακής εκπαίδευσης που δεν έχει πτυχίο ΑΕΙ – ΤΕΙ και επιθυμεί να εργαστεί στο Δημόσιο σε θέση διοικητικού υπαλλήλου, προσλαμβάνεται και αμείβεται στην κατηγορία υπαλλήλων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Θα έπρεπε το ελληνικό κράτος να έχει και μια ενδιάμεση οριζόντια βαθμίδα αμοιβών για τους κατόχους τίτλων μεταλυκειακής εκπαίδευσης; Ενδεχομένως ναι. Όμως, δεν έχει.^[3]«Αρθρο του Ακη Σκέρτσου στην «Κ»: Αλήθεια, μισεί η κυβέρνηση τον πολιτισμό;», Η Καθημερινή, 12/02/2023.

Όπως συμβαίνει συχνά, τα επιχειρήματα των αριστερών ήταν τόσο έωλα, που ακόμη κι οι σκατόψυχοι δεξιοί μπορούσαν εύκολα να τα κάνουν φιόγκο. Για να μην υπάρχει και καμία παρανόηση ως προς το νομικό κομμάτι του πράγματος, το υπουργείο εξέδωσε συμπληρωματικό νόμο που λέει ότι η πρόσληψη «καλλιτεχνών για την παροχή αμιγώς καλλιτεχνικού έργου εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής του π.δ. 85/2022».^[4]Νομος Υπ’ Αριθμ. 5016/2023, ΦΕΚ 21/Α/4-2-2023. https://www.e-nomothesia.gr/kat-dikasteria-dikaiosune/n-5016-2023.html Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι η μισθολογική υποτίμηση. Παρ’ όλα αυτά, οι συνδικαλιστές των καλλιτεχνών ζητούν «να περιληφθούν στην κατηγορία προσόντων ΤΕ λόγω αντικειμενικής ιδιαιτερότητας».^[5]«Η αλήθεια για το σχέδιο της κυβέρνησης και τι διεκδικούν οι καλλιτέχνες», Το Πρώτο Θέμα, 14/02/2023. Ζητούν δηλαδή να έχουν διαφορετική μεταχείριση από οποιονδήποτε απόφοιτο άλλου ΙΕΚ της χώρας, βλέπε μάγειρες, μηχανικούς, κομμωτές, κλπ, λες κι όλοι οι υπόλοιποι κατουρήσαν στο πηγάδι.

Το υλικό πρόβλημα των αριστερών συνδικαλιστών είναι πως στην πραγματικότητα δεν θέλουν να εργαστούν ως καλλιτέχνες, αλλά ως κλητήρες στο δημόσιο μέχρι να βγουν στη σύνταξη. Και θέλουν αυτό να το κάνουν παίρνοντας και 180 ευρώ περισσότερα από οποιονδήποτε άλλον συνάδελφό τους.

Το ιδεολογικό τους πρόβλημά είναι η τοποθέτηση της φράσης «καλλιτεχνικά επαγγέλματα» δίπλα στην φράση «δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης». Το πρόβλημα τους δηλαδή είναι το «δεν είμαστε εμείς ίσα κι όμοια με τους απόφοιτους λυκείου». Το πρόβλημα τους λοιπόν είναι βαθιά ταξικό.

Γιατί μη γελιέστε: το κίνημα δεν είναι «των καλλιτεχνών». Οι καλλιτέχνες όπως πολλά άλλα επαγγέλματα έχουν ένα ανώτερο κι ένα κατώτερο κομμάτι. Το κατώτερο κομμάτι έχει απλήρωτες πρόβες και σερβιτοριλίκια παράλληλα για να βγει το προς το ζην· έχει ηθοποιούς που δουλεύουν για τρία ευρώ την ώρα σε escape room· και φυσικά δεν είναι διορισμένο στο δημόσιο, πόσο μάλλον «σε διοικητικά πόστα».

Από την άλλη, οι απόφοιτοι καλλιτεχνικών σχολών που έχουν διοριστεί σε διοικητικές θέσεις στο δημόσιο δεν είναι τόσο διαφορετικοί από άλλους κλάδους όσο νομίζουν. Έχουν κι αυτοί διοριστεί με τη μεσολάβηση των αφεντικών τους. Βασίζονται κι αυτοί σε ένα μονοπώλιο μιας γνωστικής περιοχής (τα πολύτιμα «πτυχία ανωτέρων σχολών» τους). Κι αυτοί θα αρνούνταν με κάθε τρόπο ότι είναι εργάτες κι ότι έχουν αφεντικό. Κι αυτοί δεν «δουλεύουν», αλλά «ασκούν λειτούργημα».

Μπλέκουν την υποτίμηση (πραγματική ή μεταφυσική) που τους επιφυλάσσει το κράτος, με την «υποτίμηση του πολιτισμού», ενώ στην πραγματικότητα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Ο «πολιτισμός» τους, που μας λένε πως πρέπει να «προστατέψουμε» είναι ο πολιτισμός του κράτους. Το οποίο τα τελευταία χρόνια σερβίρει ασταμάτητα πολιτισμό: ας πούμε «πολιτιστικές εκδηλώσεις» της κακιάς ώρας σε πάρκα και πλατείες, προσπαθώντας να ελέγξει τον δημόσιο χώρο και να τον κάνει αφιλόξενο για έναν άλλον πολιτισμό, τον πολιτισμό της εργατικής νεολαίας.^[6]Για τις «πολιτιστικές» πλευρές της δημόσιας τάξης βλ. π.χ. «Τα πολλά πρόσωπα της δημόσιας τάξης», Antifa #83, 12/2022.

Τα ανώτερα κομμάτια των καλλιτεχνών, οι διορισμένοι στο δημόσιο, δεν έχουν κανένα πρόβλημα με αυτόν τον πολιτισμό του κράτους, ίσα-ίσα τον θεωρούν «λειτούργημα». Γι’ αυτό κι οι συνδικαλιστικές τους μέθοδοι είναι συντεχνία και άγιος ο θεός, εγώ είμαι καλύτερος από τους άλλους, παρακάλια στο κράτος, «κεκτημένα» που πρέπει να διατηρηθούν, «πτυχία-με-αξία» και όλα τα υπόλοιπα εργαλεία του παλαιολιθικού αριστερού κεϊνσιανισμού αλά ελληνικά. Οι ιδεολογίες του παλιού καιρού, η ιδεολογία του «δε θα γίνω εργάτης ποτέ» είναι τόσο μπετοναρισμένη στους «θεματοφύλακες του πολιτισμού αυτής της χώρας» που δεν τους φαίνεται καν λιγάκι ρατσιστικό ή έστω «απολίτιστο» να μιλάνε για τους απόφοιτους λυκείου λες και είναι σκουπίδια. Είναι τόσο εμποτισμένη στους «υπερασπιστές των εργατικών κεκτημένων» που δεν τους φαίνεται καν αντιφατικό να υποτιμούν τόσο χυδαία τα κατώτερα στρώματα της εργατικής τάξης.

Τελικά λοιπόν το κίνημα δεν είναι «των καλλιτεχνών», είναι «του Σύριζα». Και λειτούργησε εξαίσια σε μια χώρα που βαδίζει σε προεκλογική περίοδο. Γι’ αυτό και μέσα σε μια μέρα οι διαδηλώσεις για τους καλλιτέχνες «άλλαξαν χαρακτήρα» μετατρεπόμενες με φυσικό τρόπο σε διαδηλώσεις για τα Τέμπη.^[7]«Σε διαμαρτυρία για την τραγωδία στα Τέμπη μετατρέπεται η σημερινή καλλιτεχνική κινητοποίηση στο … Continue reading Όσο για τις άλλες λειτουργίες του «κινήματος», οι πορείες του είχαν στην κεφαλή την υπεύθυνη αριστερά της χώρας, μαζί με τα ανώτερα στρώματα των λεγόμενων «καλλιτεχνών». Στην ουρά φυσικά ήταν οι… απόφοιτοι λυκείου.

Οι αριστεροί και οι μεσοαστοί των μπροστινών γραμμών πειθαρχούσαν τους χαοτικούς απόφοιτους λυκείου.
Πρώτα τους πειθαρχούσαν στα μυαλά, βάζοντάς τους να διοχετεύσουν την αρνητικότητά τους σε άλλο ένα «κίνημα» που δεν έχει καμία σχέση με την πάρτη τους.
Και μετά τους πειθαρχούσαν και στην πράξη.

Ένας νεαρός φίλος μας, «απόφοιτος λυκείου», που πιθανότατα δε θα γίνει ποτέ βύσμα σε υπουργείο βρέθηκε έξω απ’ το κατειλημμένο Ρεξ. Και όπως μας είπε, την ώρα που πήγαινε να βάψει μια ταγκιά στην Πανεπιστήμιου, οι μαχόμενοι συριζαίοι καλλιτέχνες, η αιχμή του επαναστατικού κινήματος, τού φώναξαν την γνωστή και οικεία κραυγή απαράμιλλου μικροαστισμού: «Ρε φιλαράκι, γιατί λερώνεις τον τοίχοοοο;;»

Μας φάνηκε ταιριαστό, γιατί ολόκληρη η πολύπλευρη σύνθεση του μεγαλειώδους κινήματος μπόρεσε να αποτυπωθεί σε ένα τόσο συνοπτικό δίπολο:
Ταγκιές vs «Τέχνη».

Ο Λάμπρος Κωνσταντάρας γεννήθηκε στο Κολωνάκι. Η οικογένειά του τον έστειλε στο Παρίσι προκειμένου να σπουδάσει χρυσοχόος, με σκοπό να αναλάβει στη συνέχεια το οικογενειακό χρυσοχοείο στο κέντρο της Αθήνας. Προφανώς λοιπόν δεν ήταν «απόφοιτος λυκείου»· αλλά με την ταξική έννοια του όρου και όχι λόγω της υποτιθέμενης «προσφοράς του στον πολιτισμό».

Ε όχι και «απόφοιτοι λυκείου» εμείς κι οι πτυχιάρες μας…