Joe Sacco, Ασφαλής Περιοχή Γκοράζντε: Ο πόλεμος στην ανατολική Βοσνία 1992-1995 · antifa scripta
Πρώτη έκδοση: Δεκέμβριος 2016.
Τίτλος Πρωτοτύπου: Safe Area Gorazde, Fantagraphics Books, 2000.
Το Ασφαλής Περιοχή Γκοράζντε, μαζί με το Παλαιστίνη, είναι τα δύο πιο γνωστά κόμικ του Τζο Σάκο. Κατά περίεργο τρόπο το Ασφαλής Περιοχή Γκοράζντε, μολονότι είναι πασίγνωστο σε διεθνές επίπεδο δεν είχε βρει το δρόμο προς τα ελληνικά τυπογραφεία. Φυσικά, αυτό το περίεργο εξηγείται: το Ασφαλής Περιοχή Γκοράζντε δε χωράει στην ελληνική εθνική αφήγηση περί του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας, έναν πόλεμο όπου η ελληνική εμπλοκή στο πλευρό των Σέρβων φασιστών ήταν τεράστια.
Στις σελίδες του δεν αναφέρεται η ελληνική εμπλοκή στο βαλκανικό σφαγείο. Ακόμα κι έτσι όμως δεν παύει να είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο. Ο Σάκο περιγράφει μια ιστορία που ασχολείται με την καθημερινή ζωή των Βόσνιων και τη χάραξή της από τον πόλεμο. Οι πολιορκούμενοι Βόσνιοι, οι πρωταγωνιστές του, δεν είναι ούτε θύματα ούτε ήρωες. Είναι «καθημερινοί» άνθρωποι που βρέθηκαν αντιμέτωποι μ’ έναν τρομακτικό πόλεμο για τέσσερα ολόκληρα χρόνια. Το σφαγείο που περιγράφει ο Σάκο δεν βασίζεται σε «προαιώνια μίση», αλλά σε υλικά συμφέροντα και κρατικές αποφάσεις.
Είναι γι’ αυτό που το κόμικ του δεν είναι μια απλή πολεμική ανταπόκριση, αλλά μια αντιφασιστική-αντιμιλιταριστική αφήγηση. Αν μη τι άλλο, ο Σάκο καταφέρνει να θυμίσει σε όλους μας ότι αυτά τα πράγματα συνέβησαν, ότι συνέβησαν κοντά μας, ότι συνέβησαν πρόσφατα, ότι στο κάτω κάτω δεν πρέπει να νιώθουμε «έκπληξη που αυτά τα πράγματα μπορούν να συμβαίνουν ακόμα και στις μέρες μας».
Διαβάστε τον πρόλογο της έκδοσης εδώ: